Özet
PROJE KAPSAMINDA OLAN VE OLMAYAN AİHL’LERİN ETKİLİ OKUL ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI İNCELENMESİ
Bu araştırma proje okullarının etkili okul özelliklerini belirlemeye yöneliktir. Proje
okullarının yapısal ve yönetimsel özelliklerinin diğer okullara göre fark yaratıp yaratmadığı
ve etkili okulların oluşmasını sağlayıp sağlamadığı tespit edilmeye çalışılmıştır.
Araştırma, nicel araştırma yöntemine göre gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamındaki
yönetici ve öğretmenler, öğretmen olarak atanma yeterlilikleri ve özlük hakları bakımından
birbiriyle aynı özelliklere sahip olmakla birlikte çalıştıkları okul türü proje kapsamında
olan ve olmayan şeklinde birbirinden ayrılmaktadır. Bu sayede okullar arasında
karşılaştırma yapma imkânı elde edilmiştir. Araştırma 2019 yılında İstanbul’daki 15’i
proje kapsamında olan, 9’u da proje kapsamında olmayan toplam 24 okulda çalışan 603
yönetici ve öğretmenle yapılmıştır. Balcı’nın hazırlamış olduğu Etkili Okul Ölçeği kullanılmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre proje okullarının etkili okul özelliklerinin tüm
boyutları bakımından proje kapsamında olmayan okullardan daha etkili olduğu görülmüştür.
Proje okulları, yönetici, öğretmen, okul ortamı, öğrenciler ve veliler şeklindeki
tüm faktörler boyutunda öğretmenler tarafından ‘tamamen etkili’ olarak kabul edilmektedir.
Proje okullarının, eğitim olanakları, fiziksel altyapı imkânları, zengin eğitim araçgereçleri
ve daha küçük gruplarla ders yapma olanakları ile katılımcılar tarafından daha
etkili okul olarak algılanmasını sağladığı görülmektedir. Proje okullarında çalışma süresinin
sekiz yıl ile sınırlandırılmış olması da bu okulların etkililiğini arttırdığı söylenebilir.
Özellikle müdürün kendi ekibini kurma yetkisi, iyi okul imajı, meslekî gelişim imkânları
ve program çeşitliliğinin bu okulları daha etkili yapan unsurlar olarak öne çıktığı tespit
edilmiştir. Sonuç olarak, proje okullarının yapısal ve yönetimsel özelliklerinin bu okulların
etkili okul özelliklerini kazanmasında önemli rol oynadığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Etkili Okul, Proje Okulu, İmam Hatip Lisesi, Verimlilik, Liderlik, Program Çeşitliliği.
