Özet
İNŞAAT SEKTÖRÜ, FAİZ ORANI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNİN ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (2002-2019)
Bu çalışmayla; Türkiye’de inşaat sektörü üzerinde etkili olduğu düşünülen reel efektif
döviz kuru, konut kredisi faiz oranı ve ekonomik büyüme değişkenlerinin aralarındaki
ilişkilerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Türkiye’nin 2002Q1-2019Q2 çeyrek
verileri kullanarak oluşturulan modelde yer alan değişkenlerin aynı seviyede (birinci
fark) durağan olması sebebiyle değişkenlerin bir biriyle eşbütünleşik olup olmadıklarının
tespiti Johansen eşbütünleşme testi kullanılarak araştırılmış ve test sonuçlarına göre;
inşaat sektörünün GSYİH’dan aldığı pay reel efektif döviz kuru, konut kredisi faiz oranı
ve ekonomik büyüme değişkenlerinin arasında eşbütünleşme ilişkisinin olduğu yani değişkenlerin
ortak hareket ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Daha sonra modelde yer alan
değişkenlerin aralarındaki ilişkinin yönünü tespiti Block Exogeneity Wald Granger nedensellik
testi ile yapılmış olup test sonuçlarına göre; inşaat sektörünün hem ekonomik
büyümenin hem de konut kredi faiz oranlarının granger nedeni olduğu; faiz oranlarından
döviz Kuruna; döviz kurundanda büyümeye doğru bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.
Ayrıca inşaat sektörünün mevcut durumunun geçmiş verilerle karşılaştırmalı olarak incelenmesi
sonucunda inşaat sektörüne ilişkin göstergelerin “öncü gösterge” olarak kullanılabileceği
tespit edilmiştir. Son olarak TCMB’nın 2019 Temmuz ayı sonundan buyana kademeli olarak aldığı politika faiz indirim (%24, %19.75, %14.00) kararlarının 2018
yılında daralma yaşayan inşaat sektörü üzerinde pozitif etkilerinin olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç olarak Türkiye’nin salt büyümeden ziyade; sürdürülebilir ve istikrarlı bir büyümeyi
kendisine hedef alan bir pozisyonda geleceğini sağlam temellere dayandırabilmesi
için tıpkı inşaat sektörüne verdiği önem gibi diğer sektörlere de önem vermesi gerektiği
söylenebilir. Büyümede tek bir sektörü merkeze alan bir model ekonomik büyümenin geleceği
için sıkıntı oluşturabilecektir.
Anahtar Kelimeler
İnşaat, Büyüme, Faiz, Eşbütünleşme, Nedensellik.
