Özet
ALEVÎLERİN TEMEL İSLÂMÎ İBADETLERE YAKLAŞIMLARI: SORGUN ÖRNEĞİ
Kısaca Ali’yi sevenler için kullanılan Alevîlik, Türklerin İslâm’ı kabulünden sonra
Anadolu’ya yayılmış, farklı bölgelerde farklı şekillerde yaşamaya devam etmiştir. Anadolu
Alevîleri arasındaki farklılık, farklı disiplinlerdeki araştırmacılar tarafından yapılan
pek çok çalışmada ortaya konmuştur. Bu çalışmalara ek olarak bu araştırma Yozgat’ta
yaşayan Alevîlerin ibadet anlayışlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, kent merkezinden
sonra en çok Alevî nüfusuna sahip Sorgun ilçesinde gerçekleştirilmiştir. Alevîler,
Sorgun’a bağlı 19 köyde yaşamlarını sürdürmektedir. Bu çalışmada, seçilen 8 köyde yaşayan
21 kişi ile görüşme yapılmıştır. Mülakatta; namaz, oruç, hac, zekât ve kurban gibi
ibadetler ve cem âyinleriyle ilgili sorular sorulmuştur. Elde edilen bulgulara göre Sorgun
Alevîleri diğer Anadolu Alevîleriyle benzer ibadet anlayışına sahip olup, ibadetleri kendilerince
yorumlayarak yaşamaktadırlar. Bu kapsamda çoğunluğu namaz kılmamakta,
Hacı Bektâş-ı Velî’yi ziyareti hac olarak, Muharrem orucunu esas oruç olarak kabul etmekte,
kurban ibadetini kabul etmekle birlikte farklı adlar altında kurbanlar kesmekte,
devlete verilen vergiyi zekât olarak kabul etmektedirler.
Anahtar Kelimeler
Alevîlik, Namaz, Oruç, Hac, Zekât, Cem Âyini.
