Özet
ÖZEL EĞİTİMDE AİLE EĞİTİMİNE YÖNELİK BİR DERLEME ÇALIŞMASI
Bu çalışmanın amacı alan yazında özel eğitimde aile eğitimine ilişkin çalışmalar
ışığında aile eğitimine yönelik genel bir çerçeve sunmaktır. Bu amaçla aile eğitimine,
özel eğitime ihtiyacı olan çocukların ailelerine, özel gereksinimli çocukların ailelerinin
verdiği tepkilere, ailelerin ihtiyaçlarına, ailelerin desteklenmesine, özel eğitime ihtiyacı
olan çocukların kardeşlerine, aile eğitim programlarına, özel gereksinimli çocuklarda
aile katılım çalışmalarına ve ailelere yönelik rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine
değinilecektir. Özel gereksinimli çocuklar gelişimsel özellikleri bakımından normal
çocuklardan farklılık göstermektedir. Görme yetersizlikleri, işitme yetersizlikleri, dil ve
konuşma bozuklukları, zihinsel yetersizlikler, bedensel yetersizlikler, öğrenme güçlükleri,
uyum güçlükleri, down sendromu, üstün zekâlı ve üstün yetenekli çocuklar özel eğitime
ihtiyaç duymaktadırlar. Özel gereksinimli çocuk sahibi olmak aileler için kolay bir durum
değildir. Aileler bazı duygusal tepkiler yaşarlar ve anlaşılmak isterler. Aileler şok-inkâr,
öfke-kızgınlık, pazarlık yapma, depresyon ve kabul aşamalarından geçerler. Özel gereksinimli
çocuk sahibi aileler duygusal desteğe, maddi desteğe ve bilgi desteğine ihtiyaç duymaktadır.
Özel gereksinimli çocukların aileleri özel eğitim sürecine mutlaka etkin olarak katılmalıdır. Özel gereksinimli çocuk sahibi ailelere yönelik aile eğitiminin amacı; farklı yönleriyle anne babalık ile ilgili bilgilendirmek, bilinçlendirmek ve beceri kazandırmaktır. Özel gereksinimli çocukların aileleri için eğitim programları gruba, eve ve ev-kuruma
dayalı olmak üzere üçe ayrılır. Uzmanlar ailelerle etkili iletişim kurmak için onlara saygı
duymalı, etkin dinlemeli ve sorular sormalı, anne babayı kabul etmeli, cesaretlendirmeli
ve güven duygusunu geliştirmelidir. Aileler çocuklar ile evde farklı gelişim alanlarını destekleyici etkinlikler yapmalıdır. Yapılan bu çalışma ile özel eğitimde aile eğitimi üzerine yapılacak araştırmalara ışık tutacağı hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler
Aile, Özel Eğitim, Aile Eğitimi, Özel Gereksinimli Çocuk, Yetersizlik.
