Özet
ORTAOKUL MÜDÜRLERİNİN YÜRÜTTÜKLERİ DERS DENETİMİ UYGULAMALARINDA KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Bu çalışmada, Düzce ilindeki okullarda görev yapan ortaokul müdürlerinin yürüttükleri
ders denetimi uygulamalarıyla ilgili görüşlerini ve sorunlarını ortaya çıkarmak,
çıkan bulgular ışığında gerekli öneriler sunmak amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma
yöntemi ve durum deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2020–2021
eğitim-öğretim yılı Düzce ilinde görev yapan ortaokul müdürleri oluşturmaktadır. Maksimum
çeşitlilik örnekleme ve ölçüt örnekleme teknikleri kullanılarak ulaşılan 21 ortaokul
müdüründen veriler toplanmıştır. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış
ve toplanan veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Elde edilen veriler
sınıflanarak katılımcılara kod verilmiş, veriler tasnif edilerek temalandırılmış ve tablolaştırılarak
analiz edilip yorumlanmıştır. Katılımcılar kıdem olarak genellikle 16-20 yıl
ve 41-50 yaş aralığında ve erkeklerden oluşmaktadır. Ortaokul müdürlerinin görüşlerine
göre öğretmen ders denetimlerine yeterince zaman ayıramadıkları sonucuna ulaşılmıştır.
Ortaokul müdürlerinin ders denetiminden önce tamamının öğretmenlerle görüştükleri ve
çoğunluğunun ders denetimine bir ders saati ayırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Ortaokul
müdürlerinin görüşlerine göre çoğunlukla ders denetimlerinde alan yazında buldukları
ya da kendi geliştirdikleri ölçekleri kullandıkları görülmüştür. Ortaokul müdürlerinin
branşı dışında bir öğretmenin ders denetimini yaparken sorunlarla karşılaşmadığı tespit
edilmiştir. Ortaokul müdürlerinin öğretme-öğrenme süreci ile ilgili ders denetimi yaparken
yaşadıkları sorunların öğretmenin heyecanlanması, strese girmesi ve tedirgin olması olarak ortaya çıkmıştır. Ortaokul müdürlerinin ders denetiminde adil olmak için daha çok
ölçek kullanmayı tercih ettikleri görülmüştür. Ortaokul müdürlerinin, ders denetimlerinin
okul müdürleri tarafından yapılmasını uygun buldukları sonucuna ulaşılmıştır. Çağdaş
denetim anlayışına göre ortaokul müdürlerinin ders denetimlerinde gördükleri eksikleri
ve hataları gidermek için rehberlik yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır. Ortaokul müdürlerinin
ders denetimlerinde en çok önem verdikleri unsurun “sınıf hakimiyeti” olduğu
tespit edilmiştir. Ortaokul müdürlerinin ders denetimi yaparken öğretmenlerin öğretmen
mesleki genel yeterliklerinde belirtilen alanlara sahip olup olmadıklarına çoğunun baktığı
görülmüştür. Ortaokul müdürlülerine çağdaş denetim anlayışı doğrultusunda gelişen
denetim modelleri ve uygulama şekilleri hakkında eğitimler verilmesinin, ortaokul müdürlerinin
görevlendirilmelerinde öğretmenlik mesleğinde başarı göstermiş ve iletişim
becerisinin güçlü olması kriterlerinin önemli bir etken olarak belirlenmesinin, il maarif
müfettişleri tarafından belirli sürelerde ortaokul müdürlerine rehberlik ve denetimlerin
yapılmasının, ortaokul öğretmenlerinin denetimlerinde kullanılmak üzere Millî Eğitim
Bakanlığınca öğretmenlik mesleği genel yeterlik belgesi referans alınarak standart bir
ölçek hazırlanması ve resmi olarak duyurulmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Denetim, Eğitim, Ders Denetimi, Öğretmen, Okul Müdürü.
