Özet
KARANLIK ÜÇLÜ KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ, PSİKOLOJİK AYRICALIK, GÖRELİ YOKSUNLUK VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Bu araştırmanın amacı Batı Akdeniz Bölgesinde (Antalya, Burdur, Isparta) Devlet Üniversitelerinde
görev yapan akademisyenlerde karanlık üçlü kişilik özelliklerini oluşturan
Makyavelizm, subkliniknarsisiszm ve subklinik psikopati ile psikolojik ayrıcalık arasındaki
ilişkiyi ve bu iki kişilik özelliği ile göreli yoksunluk ve işten ayrılma niyeti arasındaki
ilişkileri incelemektir. Araştırmanın örneklemini Batı Akdeniz Bölgesinde görev yapan
202 akademisyen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket formundan
yararlanılmıştır. Anket formu karanlık üçlü kişilik özellikleri, psikolojik ayrıcalık,
göreli yoksunluk ve işten ayrılma niyeti ölçekleri ile demografik sorulardan oluşmaktadır.
Veriler kartopu örnekleme yöntemi ile toplanmıştır. Toplanan veriler SPSS 22.0 ve AMOS
21.0 programları kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde betimleyici istatistikler
Pearson korelasyon, basit doğrusal regresyon ve çoklu regresyon analizlerinde faydalanılmıştır.
Araştırma bulgularına göre karanlık üçlü kişilik özelliklerinden subklinik narsisizmin psikolojik ayrıcalık üzerinde, Makyavelizm ve subklinik psikopatinin işten
ayrılma niyeti üzerinde etkileri olduğu, göreli yoksunluk üzerinde ise etkilerininolmadığı
tespit edilmiştir. Psikolojik ayrıcalık ise hem işten ayrılma niyeti hem de göreli yoksunluk
üzerinde etkilidir. Çalışmanın Türkçe literatürde istenmeyen sonuçları olan karanlık üçlü
kişilik özellikleri ile özellikle de psikolojik ayrıcalık ile ilgili fazla çalışma bulunmaması
ve olumsuz sonuçları olan kişilik özelliklerinin birbirleriyle ve olası olumsuz sonuçlarıyla
ilişkilerinin incelendiği nadir çalışmalardan biri olması nedeniyle sonraki çalışmalara
yol gösterici öncü bir çalışma niteliğinde olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Karanlık Üçlü Kişilik Özellikleri, Psikolojik Ayrıcalık, Göreli Yoksunluk, İşten Ayrılma Niyeti, Kişilik Özellikleri.
