Özet
HADİS İLMİNDE KADIN MUHADDİSLERİN LAKAPLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME
Hadis ilminin önemli sîmâları zikredilirken ağırlıklı olarak erkek muhaddislerden
bahsedilmektedir. Hiç şüphesiz erkeklerin diğer İslâmî ilimlerde olduğu gibi Hadis alanında
da tedris faaliyetleri, eser telifi, rivayet oranları gibi kriterler açısından sayısal
olarak daha fazla oldukları bir vakıa olsa da kadınların da bu alandaki hizmetleri yadsınamaz.
Hadis ilminde kadınların yerine yönelik son dönemde yapılan birçok akademik
çalışma ile bu konu da gün geçtikçe vuzûha kavuşmaktadır. Muhaddislerin lakaplarını ele
alan Elkâb Edebiyâtı kitaplarında erkeklerle beraber zaman zaman kadın muhaddislerin
de lakaplarına yer verilmiştir. Kadın muhaddislere verilen lakapların mâhiyeti üzerine
yapılan bu çalışmada, tespit edilen lakapların birçoğunun hadis ilmi ve Kur’an öğretimi
ile meşguliyetleri nedeniyle kendilerine verildiği, bir kısmının ise başka nedenlerden
kaynaklandığı görülmüştür. İlmî nedenlerle verilen lakaplar, kadınların bu ilim dalındaki
hizmetlerini, gayretlerini, kendi devirlerinde diğer ulema ve halk üzerinde oluşturdukları
tesiri göstermesi açısından önem arz etmektedir. Kadın muhaddislere verilen lakapların
hiç birinin olumsuz anlam taşımaması da çalışmada ulaşılan sonuçlardandır.
Anahtar Kelimeler
Hadis, Râvi, Kadın Muhaddis, Lakap, Elkâb Edebiyatı.
