Özet
OLİMPİYATLARDA EV SAHİBİ ÜLKELER TARAFINDAN KULLANILAN MASKOTLAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Yaz ve kış oyunları olmak üzere her dört yılda bir düzenlenen olimpiyatlar Dünyanın
en büyük spor organizasyonları olarak kabul edilmektedir. Olimpiyat oyunları; yapıldığı
ülkenin jeopolitik konumunu, teknolojisini, maddi, manevi değerlerini, toplumsal unsurlarını,
dünya görüşlerini ortaya koyması açısından büyük bir öneme sahiptir. Bu önemli
organizasyonlar düzenlendiği ülkeler tarafından kendilerini dünyaya tanıtmak için bir
fırsat olarak görülmektedirler. Ülkelerin tanıtımında kullanılan, ülkeye dair anlamların
yüklendiği maskotlar da bu amaca hizmet eden önemli unsurların başında gelmektedir.
Bir marka kimliği, satış aracı veya özellikle çocuklar için eğlence ve keyif aracı olarak
kullanılan maskot; şans getirmesi umulan bir kişi, hayvan, eşya, uğurluk, şeklinde tanımlanmaktadır.
Bu çalışmanın amacı; Modern yaz ve kış olimpiyat oyunlarında ev sahibi
ülkeler tarafından kullanılan olimpiyat maskotlarının kendilerine özgü niteliklerinin,
temsil ettikleri kavramların, çıkış noktalarının ve kullanım amaçlarının farklı yönleri ile
incelenmesidir.
Araştırmada; incelenen konuyla ilgili olgu ve olaylar hakkında bilgi içeren yazılı
belgelerin analiz edilmesiyle verilerin toplanmasında kullanılan doküman incelemesi
yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada Modern Yaz (1972 Münih- 2016 Rio de Janeiro) ve
Kış (1976 Innsbruck - 2018 Pyeongchang) Olimpiyatlarında ev sahibi ülkeler tarafından
kullanılmış olan toplam 24 maskot ele alınmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara bakıldığında,
olimpiyat maskotunun ilk kez 1972/ Münih yaz olimpiyatlarında kullanılmaya
başlandığı, yaz ve kış olimpiyatlarında bugüne kadar toplam 24 maskot kullanıldığı,bunların 12’sinin kış, 12’sinin ise yaz olimpiyatlarında kullanıldığı, Kış olimpiyatlarında
kullanılan maskotların sekizinin hayvanlardan, üçünün hayali kahramanlardan ve birinin
de insan figüründen esinlenilerek, yaz olimpiyatlarında kullanılan maskotların ise
onunun hayvanlardan, birinin hayali bir kahramandan ve birinin de mitolojik temalardan
esinlenilerek ortaya çıktığı görülmüştür. Genel olarak bakıldığında tüm maskotların ev
sahibi ülkelere ait bazı özellikleri simgelediği ve tümüne olimpiyat ruhuyla özdeş olumlu
manaların yüklendiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Olimpiyat, Olimpizm, Yaz Oyunları, Kış Oyunları, Maskot.
