ALEVÎLERİN TEMEL İSLÂMÎ İBADETLERE YAKLAŞIMLARI: SORGUN ÖRNEĞİ
(Approaches of Alawis on Basıc İslamic Worshıp: Sorgun Example
)
|
Yazar
|
:
Label
|
Label
|
|
Türü |
:
Diğer
|
|
Baskı Yılı |
:
24
|
|
Sayı |
:
81
|
|
Sayfa |
:
377-396
|
| Dergiye Geliş Tarihi |
:
12.01.2020
|
| Yayımlanma Tarihi |
:
27.03.2020
|
Özet
Kısaca Ali’yi sevenler için kullanılan Alevîlik, Türklerin İslâm’ı kabulünden sonra
Anadolu’ya yayılmış, farklı bölgelerde farklı şekillerde yaşamaya devam etmiştir. Anadolu
Alevîleri arasındaki farklılık, farklı disiplinlerdeki araştırmacılar tarafından yapılan
pek çok çalışmada ortaya konmuştur. Bu çalışmalara ek olarak bu araştırma Yozgat’ta
yaşayan Alevîlerin ibadet anlayışlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, kent merkezinden
sonra en çok Alevî nüfusuna sahip Sorgun ilçesinde gerçekleştirilmiştir. Alevîler,
Sorgun’a bağlı 19 köyde yaşamlarını sürdürmektedir. Bu çalışmada, seçilen 8 köyde yaşayan
21 kişi ile görüşme yapılmıştır. Mülakatta; namaz, oruç, hac, zekât ve kurban gibi
ibadetler ve cem âyinleriyle ilgili sorular sorulmuştur. Elde edilen bulgulara göre Sorgun
Alevîleri diğer Anadolu Alevîleriyle benzer ibadet anlayışına sahip olup, ibadetleri kendilerince
yorumlayarak yaşamaktadırlar. Bu kapsamda çoğunluğu namaz kılmamakta,
Hacı Bektâş-ı Velî’yi ziyareti hac olarak, Muharrem orucunu esas oruç olarak kabul etmekte,
kurban ibadetini kabul etmekle birlikte farklı adlar altında kurbanlar kesmekte,
devlete verilen vergiyi zekât olarak kabul etmektedirler.
Anahtar Kelimeler
Alevîlik, Namaz, Oruç, Hac, Zekât, Cem Âyini.
Abstract
Alevism, shortly defined as those who love Ali, spread to Anatolia after the acceptance
of Islam by the Turks and continued to live in different regions in different ways to date. The difference between the Anatolian Alevis was revealed by the substantial studies conducted
with different scholars in several disciplines. In addition to these studies, this study aims
to examine the approaches of Alewites living in Yozgat on basic Islamic principles. The
study was carried out in Sorgun district which has the highest Alevi population following
the city center. Alevi population lives in 19 villages in Sorgun district. In this study,
interviews were conducted with 21 people living in 8 selected villages. In the interview,
some questions about basic worship principles in Alevisim such as prayer, fasting,
pilgrimage, zakat, sacrifice and the cem rites were asked to the participants. According
to the findings, the Sorgun Alawites have a similar understanding of worship with the
other Anatolian Alevis. The majority of Sorgun Alevis do not pray. In addition, they
accept Hacı Bektaş-i Velî as a pilgrimage instead of Kabe, accept the muharrem fast as
the main fast, adhere to the sacrifice worship but also prefer to sacrifice under different
names and accept the tax given to the state as zakat.
Keywords
Alevism, Daily prayer, Fasting, Pilgrimage, Zakat, Cem rituels
