LEHCETÜ’L-LÜGAT’TE TIBBİ İSİMLER III (P-Z)
(Medical Terms at Lehcetü’l -Lügat III (P – Z)
)
|
Yazar
|
:
Ahmet KIRKKILIÇ
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
24
|
|
Sayı |
:
81
|
|
Sayfa |
:
101-136
|
| Dergiye Geliş Tarihi |
:
31.01.2020
|
| Yayımlanma Tarihi |
:
27.03.2020
|
Özet
Lehcetü'l-Lügat şeyhülislam, musikişinas, besteci, müzik tarihçisi, âlim bir yazar ve
şairdir. Müderrislik ve kadılıktan başlayarak, murahhaslık ve şeyhülislamlığa kadar çeşitli
devlet görevlerinde bulunan Ebu İshakzade Esad Mehmed Efendi'nin önemli eserlerinden
biridir. Eserde 3703 madde başı kelime mevcuttur. Bazı maddeler birkaç satırla
anlatılırken bazıları sayfalarla devam etmektedir. Lehcetü'l-Lügat Türkçeden Arapça,
Farsçaya hatta Türkçeden Türkçeye bir lügat özelliği de gösterir. Esad Efendinin bu bilinçli
Türkçülük ve Türkçeciliği ona dil bilimi alanında da mümtaz bir yer ayırır. Çalışmada
Lehcetü'l-Lügat'te tıp ilmine ait kelimeler olduğu gibi alınmış, madde başlığının
ardından günümüzdeki tıbbi izahı ve maddenin Latince adı verilmiştir. Bunu takiben
Lehcetü'l-Lügat'teki madde içeriği, maddenin günümüzde bilinen faydaları ve maddeye
dair bir resim de maddeye dâhil edilmiştir. Çalışmada içerikte yer alan yalnızca tıbbi
yararlar madde içinde bırakılmıştır. Alternatif tıbbın gündemde olduğu bir dönemde geçmişte
yapılan tecrübeler doğrultusunda eserde yer alan bitki, hayvan, taş veya maddenin
tıbbi yararlarının konuyla ilgilenenler açısından önem arz edeceği, dil çalışması yapanların,
biyoloji, zooloji, kimyayla ilgilenenlerin de eserden faydalanacağı şüphesizdir.
Anahtar Kelimeler
Lehcetü'l-Lügat, Esad Mehmed Efendi, Tıp, Şifalı Bitkiler, Alternatif Tıp.
Abstract
Ebu İshakzade Esad Mehmed Efendi was Shaykh al-İslam, music lover, composer,
music historian, a scholar and poet. Lehcetü'l-Lügat is one of the most important works
of Ebu İshakzade Esad Mehmed Efendi, who has served in various state positions starting
from the professorship and cadi, to the delegacy and the sheikh al-Islam. There are 3703
headwords in the work. Some items are described in a few lines, while others continue with
pages. Lehcetü'l-Lügat shows a dictionary feature from Turkish to Arabic and Persian,
even from Turkish to Turkish. This conscious Turkism and Turkishism of Esad Efendi give
him a privileged place in the field of linguistics. In the study, the words of medical science
were taken as in Lehcetü'l-Lügat and after the entry the current medical explanation
and the Latin name of the item were given. Subsequently, the content of substance in
Lehcetü'l-Lügat, the known benefits of the substance and a picture of the substance were
also included. In the study, only the medical benefits included in content were left within
the entry. It is thought that the medical benefits of plants, animals, stones or substances
included in the work being in line with past experiences will be important for those
interested in the subject, and those who study language, biology, zoology and chemistry
will benefit from the work in a period when alternative medicine is on the agenda.
Keywords
Lehcetü'l-Lügat, Esad Mehmed Efendi, Medical, Medicinal Herbs, Alternative Medicine.
