SOSYAL BİLGİLER DERS KİTAPLARINDA ŞAHSİYETLER
(Persons in Social Studies Textbooks
)
|
Yazar
|
:
Ahmed Emin Osmanoğlu
Hüseyin CANTEMÜR
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
24
|
|
Sayı |
:
82
|
|
Sayfa |
:
01-22
|
| Dergiye Geliş Tarihi |
:
25.04.2020
|
| Yayımlanma Tarihi |
:
22.06.2020
|
Özet
Bu araştırmanın amacı Sosyal Bilgiler ders kitaplarında yer alan şahsiyetleri, Türkİslam
menşeli olup olmadıklarına, taraflı ele alınıp alınmadıklarına, meslekî alanlarına
ve cinsiyet durumlarına göre incelemektir. Araştırma nitel araştırma modeline dayalı doküman
inceleme tekniğine göre yapılandırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu Türkiye’de
2017’de 5.-7. sınıflarda kullanılan Sosyal Bilgiler ders kitaplarıdır. Araştırmanın veri
toplama yöntemi doküman incelemesidir. Araştırmanın verileri içerik analizi yöntemiyle
çözümlenmiştir. Çözümleme yaparken içerik analizi tekniklerinden olan frekans, kategorisel
ve değerlendirici analiz teknikleri kullanılmıştır. Araştırmada, ders kitaplarında
yer alan şahsiyetlere karşı çoğunlukla nötr-yansız ve kısmen pozitif-yanlı bir yaklaşım
sergilendiği, negatif-yanlı yaklaşımın hiç bulunmadığı, Türk-İslam kökenli şahsiyetlere
farklı kökenli şahsiyetlere göre daha çok yer verildiği, Türk-İslam şahsiyetleri ile diğer
kökenli şahsiyetlere yaklaşımda taraflı olmak bağlamında bir farklılık bulunmadığı, ders
kitaplarında geçen şahsiyetlerin yaklaşık onda birinin kadın olduğu, meslekî alan bakımından
sırasıyla en fazla devlet adamlığına, düşünür, ilim ve bilim insanlarına, sanatçı
ve tüccarlara yer verildiği, düşünürler, ilim ve bilim insanları bağlamında Türk-İslam
şahsiyetlerinin diğerlerine göre daha yoğun yer aldığı sonuçlarına ulaşılmıştır
Anahtar Kelimeler
Ders Kitabı, İçerik Analizi, Sosyal Bilgiler, Türk-İslam, Şahsiyetler.
Abstract
This study aims to examine the persons narrated in the social studies textbooks in
terms of their Turkish-Islamic origin, whether the approach to them is biased or not, their
professional fields and gender. The research was conducted with the document analysis
technique based on the qualitative research model. The research group consisted of 5th-7th
grade social studies textbooks used in Turkey in 2017. The data collection method of the
research is document review. The content analysis method was used for data analysis.
Of content analysis techniques, frequency, categorical and evaluative analysis methods
were used. According to the findings of the study, it was found that mostly neutral and
partially positive-biased approach is adopted towards influential people included in the
textbooks and no negative-biased approach is adopted, Turkish-Islamic persons are given
more place in the textbooks compared to people of other origins, there is no difference in
the approaches towards Turkish-Islamic persons and people of different origins, about
one-tenth of persons included in the textbooks are female, the most common professions
of the persons are statesmen, thinkers, scholars and scientists, artists and merchants,
respectively, Turkish-Islamic persons are more intensely included in terms of science and
thinkers.
Keywords
Content Analysis, Social studies, Textbook, Turkish-Islam, Persons.
