İBRAHİM YALVACÎ’NİN (İHBÂR BİLLEZÎ) MANZUM KASİDE-İ MUZARİYYE TERCÜMESİ
(Translation of Qasida al-Mudariyya by İbrahim of Yalvac (İhbar Billezi)
)
|
Yazar
|
:
Ahmet AKGÜL
-
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
25
|
|
Sayı |
:
86
|
|
Sayfa |
:
21-35
|
| Dergiye Geliş Tarihi |
:
23.02.2021
|
| Yayımlanma Tarihi |
:
24.05.2021
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Ahmet AKGÜL -, (25). İBRAHİM YALVACÎ’NİN (İHBÂR BİLLEZÎ) MANZUM KASİDE-İ MUZARİYYE TERCÜMESİ. Ekev Akademi Dergisi, 86, p. 21-35. Doi: 10.17753/Ekev1924.
|
Özet
Mısırlı şair Muhammed b. Said el-Bûsîrî, (öl. 1297?) İslam edebiyatında Hz. Peygamber
methiyeleriyle şöhret bulmuş bir şahsiyettir. Bu methiyeler arasında, Kaside-i
Bürde sanıyla bilinen manzumesi (Kevâkibu’d-dürriye fî medhi hayri’l-beriyye) ile Kaside-
i Râiyye olarak da anılan Kaside-i Muzariyye’si (el-Kasîdetü’l-muzâriyye fi’s-salâti
alâ hayri’l-beriyye) en yaygın olanlarıdır. Birçok vird mecmuasında, “okuyanın Hz.
Peygamber’i rüyasında göreceği” veya “hastalıklarına şifa bulacağı” şeklinde rivayetlerle
kayıtlı bulunan Kaside-i Muzariyye, çok defa şerh ve tahmis edilmiş, farklı dillere
çevrilmiştir. “İhbâr Billezî” lakabıyla bilinen Yalvaçlı İbrahim Efendi’nin (İbrahim
b. Muhammed el-Yalvacî, öl.1877) Kaside-i Muzariyye’ye yazdığı manzum tercüme de
bunlardan biridir. Müellifin benzer içerikteki şiirlerinin toplandığı bir mecmuada kayıtlı
olan kasidenin müstakil olarak ele alındığı herhangi bir akademik çalışmaya rastlanmamıştır.
Bu makalede, İbrahim Efendi tarafından yazılan manzum tercümenin bulunduğu
mecmuanın (el-Mecmûatü’l-kübrâ mine’l-kasâidi’l-fuhrâ) bazı nüshaları hakkında bilgi
verilmiş, tercümenin çevriyazılı metni oluşturulmuş, içeriği ve şekil özellikleri hakkında
değerlendirmelerde bulunulmuştur. Bunun yanında hem Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesindeki
kayıtlarda hem de bazı çağdaş araştırmalarda, Yalvaçlı Ali Rıza Efendi’ye
(Ali Rıza b. Mehmed Rüşdi Yalvacî, öl. 1902) atfedilen Kaside-i Muzariyye tercümesinin
de İbrahim Efendi’nin tercümesinden farklı bir eser olmadığı ortaya konarak arşiv ve
kaynaklardaki bir yanlışlık düzeltilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Klasik Türk Edebiyatı, Metin Neşri, Bûsîrî, Mecmua, Yalvaçlı Ali Rıza Efendi.
Abstract
Egyptian poet Mohammed b. Said al-Busiri (d. 1297?) is a prominent figure in Islamic
literature with his panegyrics for the Prophet Muhammad. Among these, his poem known
as Qasida al-Burdah (Kevâkibu’d-dürriye fî medhi hayri’l-beriyye) and his Qasida al-
Mudariyya (al-Kasîdetü’l-muzâriyye fi’s-salâti alâ hayri’l-beriyye), also known as Qasida
al-Râiyya, are the most common ones. In many prayer journals, Qasida al-Mudariyya
is accredited with such attributes in narratives such as “those who recite it will see the
Prophet in his/her dream” or “they’ll find a cure for their diseases.” Apart from the quintets,
it has also been interpreted and translated into different languages many times. One
of them is the poetic translation for Qasida al-Mudariyya written by İbrahim Efendi of
Yalvac (İbrahim b. Muhammed el-Yalvacî, d. 1877), who earned reputation with the name
“İhbar Billezi”. There is no academic study found in which the ode, recorded in a journal
where the author’s poems with similar content were collected, was dealt with separately.
In this article, information is given about some copies of the journal (el-Mecmûatü’lkübrâ
mine’l-kasâidi’l-fuhrâ), where the poetic translation written by İbrahim Efendi
is found, the transcription of the translation is presented, and the evaluations are made
about its content and form characteristics. In addition, it has been revealed that the Qasida
al-Mudariyya translation attributed to Ali Rıza Efendi of Yalvac (Ali Rıza b. Mehmed
Rüşdi Yalvacî, d. 1902) both in the records in Konya Regional Manuscript Library and
in some contemporary studies, is not a work different from İbrahim Efendi’s translation,
thus correcting an error in the archives and resources.
Keywords
Classical Turkish Literature, Text Publishing, al-Busiri, Journal, Ali Rıza Efendi of Yalvac.
