TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ VE ŞANGAY İŞ BİRLİĞİ ÖRGÜTÜ ÜLKELERİYLE TİCARİ İLİŞKİSİNİN PANEL ÇEKİM MODELİ YAKLAŞIMIYLA AMPİRİK ANALİZİ
(An Empirical Analysis of Turkey’s Trade Relations With European Union and Shanghai Cooperation Organization Countries by Panel Gravity Model Approach
)
|
Yazar
|
:
Label
|
Label
|
|
Türü |
:
Diğer
|
|
Baskı Yılı |
:
25
|
|
Sayı |
:
87
|
|
Sayfa |
:
471-490
|
| Dergiye Geliş Tarihi |
:
11.04.2021
|
| Yayımlanma Tarihi |
:
21.09.2021
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Murat MERE Mahmut MASCA, (25). TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ VE ŞANGAY İŞ BİRLİĞİ ÖRGÜTÜ ÜLKELERİYLE TİCARİ İLİŞKİSİNİN PANEL ÇEKİM MODELİ YAKLAŞIMIYLA AMPİRİK ANALİZİ. Ekev Akademi Dergisi, 87, p. 471-490. Doi: 10.17753/Ekev1996.
|
Özet
Çalışmada Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ve Şangay İş Birliği Örgütü (ŞİÖ) ülkeleriyle
olan dış ticaret ilişkisi incelenmiştir. Bunun için 2003-2017 dönemine ait yıllık
verileri kullanılarak panel veri analizi yapılmıştır. Çalışmada oluşturulan her bir model
için bağımlı değişken olarak Türkiye’nin AB ve ŞİÖ ülkelerine gerçekleştirdiği ihracat ve
ithalat rakamları toplamı kullanılmıştır. Bağımsız değişken olarak ülkelerin ekonomik büyüklük
göstergesi olan gayrı safi yurtiçi hâsıla (GSYİH) değerleri, ülkelerin birbirleriyle
uzaklıklarını ifade eden mesafe değişkeni, reel döviz kuru değişkeni, gümrük birliğine üye
olup olmama ve 2008 yılında gerçekleşen ekonomik kriz kukla değişkenleri kullanılmıştır.
Uygulanan bütün modellerin ampirik analiz sonuçlarına göre ülkelerin gayri safi yurtiçi
hasılaları dış ticareti pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı, ülkeler arası uzaklığında dış
ticareti negatif ve istatistiksel olarak anlamlı etkilediği tespit edilmiştir. Gümrük Birliği
kukla değişkeninin oluşturulan model 4’te istatistiksel olarak anlamlı ve negatif, ekonomik
kriz kukla değişkeninin ise bütün modellerde istatistiksel olarak anlamlı ve negatif
yönde dış ticareti etkilediği tespit edilmiştir. Reel döviz kuru değişkeninin dış ticaret üzerindeki etkisinin negatif ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Çekim Modeli, Panel Veri Analizi, Dış Ticaret, Avrupa Birliği, Şanghay İş Birliği Örgütü.
Abstract
In this study, the foreign trade relations of Turkey with the European Union (EU) and
Shanghai Cooperation Organization (SCO) countries were examined. To this end, panel
data analysis was performed using annual data for the period 2003-2017. For each model
formed in the study, the aggregate export and import figures of Turkey to the EU and SCO
countries were used as the dependent variable. The gross domestic product (GDP) figures
as the indicators of the economic sizes of the countries, the distance variable representing
the distances of the countries from each other, and the real exchange rates were used as
independent variables, while membership to the Customs Union and the economic crisis in
2008 were used as dummy variables. The empirical analysis results of all models applied
revealed that the gross domestic product of the countries had a statistically significant
positive effect on foreign trade, while the distance between countries had a statistically
significant negative effect on foreign trade. It was determined that the Customs Union
dummy variable had a statistically significant negative effect on foreign trade in the
model 4 formed, while the economic crisis dummy variable had a statistically significant
negative effect on foreign trade in all models. It was concluded that the effect of real
exchange rate variable on foreign trade was negative and statistically significant.
Keywords
The Gravity Model, Panel Data Analysis, Foreign Trade, European Union, Shanghai Cooperation Organiza
