ALKOL KULLANIMININ KUŞAKLAR ARASI GEÇİŞİNDE ROL ALAN SOSYAL ETKENLER: SELAMİ ALİ (SELAMSIZ) ÇİNGENELERİ ÖRNEĞİ
(Social Factors Intergenerational Transfer of Alcohol Use: The Case of the Selami Ali (Selamsız) Gypsies
)
|
Yazar
|
:
abdulhakim beki
Fatma ŞENCAN
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
26
|
|
Sayı |
:
90
|
|
Sayfa |
:
169-186
|
| Dergiye Geliş Tarihi |
:
24.03.2022
|
| Yayımlanma Tarihi |
:
28.03.2022
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
abdulhakim beki Fatma ŞENCAN, (26). ALKOL KULLANIMININ KUŞAKLAR ARASI GEÇİŞİNDE ROL ALAN SOSYAL ETKENLER: SELAMİ ALİ (SELAMSIZ) ÇİNGENELERİ ÖRNEĞİ. Ekev Akademi Dergisi, 90, p. 169-186. Doi: 10.5281/zenodo.6395896.
|
Özet
Bağımlılık geliştirme riski yüksek olan maddeler arasında yer alan alkolün kullanım
yaygınlığının artmasında birden çok etkenin karmaşık örüntüsü söz konusudur. Kişiyi
alkol kullanmaya yönelten öznel sebeplerin yanında üyesi olduğu toplumun alkol kullanımına
karşı yaklaşımı da kişilerin kullanım tutumlarında etkili olabilmektedir. Sosyalleşme
ve kültürün edinimi sürecinde belirginleşebilen bu etkenler, birey tarafından gözlem
ve deneyim yoluyla öğrenilmekte, geleneksel unsurlara eklemlenerek sonraki nesillere
aktarılabilmektedir. Özellikle nispeten kapalı topluluklarda sosyal pekiştireçler kuşaklar
arası geçişlerin sürdürülebilir hale gelmesinde önemli role sahiptir. Bu çalışmayla
Çingene toplumunda alkol kullanımının kuşaklar arası aktarımında ve sonraki nesillerde
yeniden üretilmesinde rol oynayan sosyal etkenlerin neler olduğu ve nasıl işlediklerinin
belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca uygun olarak, İstanbul’un en eski yerleşim yerleri
arasında yer alan Üsküdar’ın Selami Ali mahallesinde yaşayan Çingeneler üzerine
araştırma yapılmıştır. Araştırmada nitel yöntemler kullanılmıştır. Bu amaçla, kuşaklar
arası aktarımda rol alan sosyal etkenleri belirleyebilmek için aynı aile üyeleri arasında
iki veya üç kuşak alkol kullanımı devam eden kullanıcılar belirlenmiş, yapılan ön görüşmeler
sonrasında araştırmanın örneklemine uygun kullanıcılar bu mahallede yaşayanlar
arasından seçilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular Sosyal Öğrenme kuramı
kapsamında ele alınmış ve Çingene alt kültürünün kendine özgü geleneksel unsurlarıyla
ilişkilendirilerek analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, kuşaklararası öğrenme süreçlerinin
özellikle bağımlılığın oluşması üzerinde önemli bir etken olduğu, kültürel bakımdan
nispeten kapalı toplumlarda bu etkinin daha yüksek düzeyde gözlemlendiği görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Alkol bağımlılığı, Çingeneler, Sosyal öğrenme, Sosyal hizmet, Göç.
Abstract
There is a complex pattern of many factors in the increase in the prevalence of
alcohol use, which is among the substances with a high risk of addiction. In addition to
the subjective reasons that lead the person to use alcohol, the approach of the society
to alcohol use can also be effective in the alcohol use attitudes of the people. These
factors, which can become evident in the process of socialization and acculturation, are
learned by the individual through observation and experience and transferred to the next
generations by being articulated with traditional elements. Especially in relatively closed
communities, social reinforcements have an important role in making intergenerational
transitions sustainable. With this study, it is aimed to determine the social factors that
play a role in the intergenerational transmission of alcohol use in the Gypsy society and
its reproduction in the next generations. In accordance with this purpose, research was
conducted on the Gypsies living in Üsküdar Selami Ali neighborhood, which is one of the
oldest settlements in Istanbul. Qualitative methods were used in the research. For this
purpose, in order to determine the social factors that play a role in the transmission between
generations, users who continue to use alcohol for two or three generations among the
same family members were determined. After the preliminary interviews, alcohol users
were selected from those living in this neighborhood in accordance with the sample of
the research. The findings obtained from the research were handled within the scope of
Social Learning theory and analyzed by associating them with the traditional elements of
the Gypsy subculture. As a result of the research, it has been seen that intergenerational
learning processes are an important factor, especially on the formation of addiction, and
this effect is observed in a higher level culturally relatively closed societies.
Keywords
Alcohol addiction, Gypsies, Social learning, Social work, Migration.
